Enn eitt viðburðaríkt ár að baki

Á vormánuðum í fyrra kynntum við niðurstöður greiningar okkar færustu hagfræðinga á hugmyndum um að hækka VSK á ferðaþjónustugreinar úr 11% í 24%. Þar fengum við staðfest það sem við höfum alltaf haldið fram, að vegna gríðarlegrar samkeppni og verðteygni eftirspurnar, myndi slík ráðstöfun skaða bæði fyrirtækin og hið opinbera.  Það myndi umsvifalaust draga úr afkomu  og þær viðbótarkrónur sem sem samkvæmt þessum hugmyndum ættu að skila sér í ríkissjóð, myndu alls ekki gera það. Við væntum þess að þessi vandaða skýrsla og sá góði fundur sem við héldum í kjölfarið með stjórnmálafólki, dugi til þess að jarða þessa hugmynd um langa framtíð.

Það eru fleiri skatta- og gjaldahugmyndir á sveimi og komnar til framkvæmda.  Fyrirvaralausar breytingar á gistináttaskattinum og innleiðing á innviðagjaldi fyrir skemmtiferðaskipafarþega hafa valdið mikilum vandræðum hjá ferðaskipuleggjendum, skipafélögunum og innlendum hagsmunaðilum. Við höfum lagt mikla áherslu á það við nýja ríkisstjórn að sýna greininni þá virðingu sem hún á skilið og breyta ekki rekstrarumhverfi hennar án samráðs og fyrirvara. Því hefur verið tekið af skilningi en við eigum eftir að sjá hvernig þau loforð skila sér þegar upp verður staðið. 

Nú er yfirvofandi innleiðing kílómetragjalda á bílaleigubíla og hópferðabíla. Í því samhengi er það skýlaus krafa greinarinnar að sú innleiðing verði gerð í samvinnu við bílaleigurnar og ferðaþjónustuna alla og með eðlilegum aðlögunartíma fyrir fyrirtækin. Á meðan á þessu öllu hefur gengið, hefur farið af stað stjórnlaus innheimta á aðstöðugjöldum og bílastæðagjöldum við náttúruperlur um land allt bæði á vegum hins opinbera og einkaaðila. Þar eru miklir hagsmunir undir, þessi þróun er farin að hafa neikvæð áhrif bæði á rekstur fyrirtækja og á upplifun gesta okkar og við því verðum við að bregðast.

Ferðaþjónustudagurinn 2024, þar sem um 300 gestir tóku þátt í umræðum um aðgangsstýringu í ferðaþjónustu, var eftirminnilegur og lærdómsríkur. Erlendir fyrirlesarar gáfu okkur innsýn í þessi mál í þeirra heimahögum og starfsfólk úr stjórnsýslu og greininni sjálfri hittust til að ræða þessi mál.

Við höfum haldið góða fundi með stjórnmálafólki og fyrirtækjum á landsbyggðinni í samvinnu við markaðsstofur landshlutanna á þessu ári. Við héldum eftirminnilega og vel sótta fundi á Hvolsvelli þann 16. september og á Blöndósi þann 1. október. Við munum halda þessum ferðum um landsbyggðina áfram á þessu ári og hlökkum til að hitta félagsmenn okkar með sínu lykilfólki heima í héraði.

Við óvænt stjórnarslit og kosningar í lok ársins fór skrifstofa SAF í kosningaham og við útbjuggum aðgengileg tölugögn fyrir frambjóðendur á hlaupum. Við stigum þar inn í og leiðréttum helstu rangfærslur um ferðaþjónustuna sem hefur þótt hentugur blóraböggull fyrir eitt og annað í orðræðu stjórnmálanna. Við sendum þessi gögn persónulega til stjórnmálaforingja og frambjóðenda ásamt því að dreifa þeim á samfélagsmiðlum með mjög góðum árangri. Þó að ferðaþjónustan sé ekki komin úr skotlínu stjórnmálanna þá skilaði þessi upplýsingaherferð mjög góðum árangri. Við sáum hvernig orðræðan breyttist okkur í hag um leið og gögnin frá okkur náðu útbreiðslu.

Umræða um gögn og tölfræði í ferðaþjónustu hefur verið áberandi á árinu og átakanlegt að upplifa á hvernig brauðfótum við stöndum þegar kemur að gögnum um greinina. Skrifstofan okkar hefur sett mikið púður í að bæta úr þessu og ýta málum til betri vegar. Sú vinna heldur áfram á næsta starfsári.

Við ýttum af stað stefnumótunarverkefni um innra og ytra starf samtakanna á árinu. Haldnar voru vinnustofur með stjórn, starfsfólki og félagsmönnum þar sem öll starfsemin var undir. Þátttaka í þessum vinnustofum var framar öllum vonum og efniviðurinn sem safnaðist er ómetanlegur. Við munum kynna stöðu verkefnisins á aðalfundinum í ár.

Ekki er hægt að fjalla um síðasta starfsár án þess að fagna því að fyrrverandi ráðherrann okkar Lilja Alfreðsdóttir kom ferðamálastefnunni og aðgerðaráætluninni í gegnum þingið síðasta vor. Við lögðum mikla áherslu á að ný ríkisstjórn gerði það plagg að sínu og nýr ferðamálaráðherra hefur haldið áfram á þeirri leið sem þar var vörðuð m.a. með ómældri vinnu okkar starfsfólks og félagsmanna síðustu árin.

Þrátt fyrir að vegur ferðaþjónustunnar sé sjaldan beinn og breiður þegar til framtíðar er litið og ýmsar ógnir steðji að  greininni núna, verðum við að horfa bjartsýn fram á veginn. Grunnurinn er traustur. Við höfum síðustu ár byggt upp góða innviði á áfangastöðum um allt land og sú vinna heldur áfram. Skrifað hefur verið undir langtíma kjarasamninga, sem stuðla að meiri stöðugleika og fyrirsjáanleika. Þeir eru vissulega kostnaðarsamir fyrir greinina, en þrátt fyrir það eru verðbólgan og vaxtastigið  á niðurleið. 

Þetta eru allt saman þættir sem ættu að geta stuðlað að farsælli framtíð og verðmætasköpun í ferðaþjónustu á Íslandi. Við stjórnum ekki þróun á alþjóðavettvangi og lítið annað að gera en að sinna okkar vel hér heima og vona að öldugangurinn í alþjóðastjórnmálunum gangi niður sem fyrst.

Þetta fyrsta ár mitt sem formaður samtakanna okkar hefur verið lærdómsríkt og skemmtilegt ferðalag. Mig langar að þakka félagsmönnum fyrir traustið. Símtöl, skeyti, hrós og gagnrýni hjálpa mér í þessu verkefni á hverjum degi. Samstarfið við stjórnina og framkvæmdastjórann og starfsfólkið á skrifstofunni og nefndirnar hefur verið frábært. Við eigum ótrúlegan mannauð, reynslu og þekkingu í samtökunum okkar.